Plankton łąkowy

Oprócz "sklepowej karmówki", jako pokarm dla naszych jaszczurek nadają się bezkręgowce złapane przez nas na łące, w lesie czy w ogródku. Jest to tak zwany "plankton łąkowy". Najczęściej łapane są owady, ale jako pokarm nadają się również: ślimaki, pająki i dżdżownice. Plankton łąkowy jest pokarmem bardzo zdrowym, który za życia ma dostęp do promieni słonecznych i zróżnicowanego pokarmu, tak więc warto podawać go w okresie letnim. Możemy, w ten sposób nieco zaoszczędzić, a co najważniejsze - nasze zwierzaki dostaną bardzo zdrowy i zróżnicowany pokarm.

By jednak pokarm był rzeczywiście zdrowy należy spełnić kilka podstawowych warunków:

• bezkręgowce muszą być łapane na terenach niezanieczyszczonych, z dala od ruchliwych ulic, fabryk itp. ( przynajmniej 300 m ),
• należy dokładnie obejrzeć przynajmniej kilka osobników z każdej "łapanki" w celu wykluczenia obecności roztoczy ("małe, białe, ruszające się plamki"), co w praktyce rzadko się zdarza,
• łapiemy tylko zdrowo wyglądające, silne i szybko uciekające osobniki,
• łowy rozpoczynamy zwykle popołudniu, gdy bezkręgowce są już "przesycone" promieniami słonecznymi (tyczy to się przede wszystkim owadów),
• jeśli w okresie letnim podajemy tylko plankton łąkowy (jako podstawowy) należy go tak jak każdy inny pokarm uzupełniać o witaminy i wapń ( witamin podajemy jednak mniej niż w okresie zimowym)

Owady łąkowe

Owady to pokarm, którym najczęściej karmimy nasze jaszczurki. Pokarm mogą stanowić: koniki polne, pasikoniki, świerszcze, duże komary (samce), ćmy, motyle, oraz chrząszcze. Owady prostoskrzydłe czyli koniki polne i pasikoniki mogą z powodzeniem stać się pokarmem podstawowym w okresie letnim. Doskonałym pokarmem są również motyle i ćmy ( traktować je należy jednak wyłącznie jako dodatek - nie mogą stanowić podstawy diety). Dietę można uzupełniać o niewielkie chrząszcze, jednak najlepiej podawać tylko niewielkie owady np. pluskwiaki, gdyż chitynowe pancerzyki, niektórych stawonogów mogą okazać się dla niektórych jaszczurek zbyt ciężkostrawne. Jeśli chodzi o komary to na pokarm nadają się tylko duże samce, które nie żywią się krwią. Najlepiej nie podawać owadów, o których "czystości" nie jesteśmy do końca przekonani. Nie podajemy w ogóle, owadów jadowitych (pszczoły, osy itp.) oraz dużych chrząszczy. Owady dość rzadko są nosicielami pasożytów. Częstym problemem jest jednak obecność larw much (które nie mogą znaleźć się w diecie jaszczurki - oddychaja beztelnowo, mogą zjeść jaszczurke od środka ) we wnętrzu owadów prostoskrzydłych, które jednak zwykle same opuszczają żywiciela, gdy trzymamy owady w dużym zagęszczeniu np. podczas ich łapania.

Odłów owadów łąkowych

Najlepszym okresem łapania owadów, a w szczególności owadów prostoskrzydłych jest czas od końca czerwca do początku września. Wtedy łowy są najbardziej udane. Jest wiele sposobów „polowania na owady”:

I Sposób (wszystkie owady).

Podstawowymi przyrządami będą: siatka umieszczona na długim pręcie lub kiju, oraz pojemniki (np. słoiki) z dziurkami (wentylacją), które będą na tyle małe aby złapane przez nas owady nie wydostały się przez nie. Wybieramy się na łąkę spełniającą wspominanie na początku warunki. Następnie wykonując regularne ruchy siatką tam i z powrotem w trawie, łapiemy owady. Po pewnym czasie należy zacisnąć siatkę, a jej zawartość przesypać do słoika. Teraz pozostaje nam dokładnie posegregować owady tzn. usunąć z pojemnika, wszystkie te organizmy które nie nadają się jako pokarm dla naszych podopiecznych, np. osy, pszczoły itd.

II Sposób (przede wszystkim koniki polne, ćmy i motyle).

Drugi sposób jest modyfikacją pierwszego. Polega na łapaniu siatką pojedynczych owadów np. koników polnych, albo motyli. Lokalizujemy owada (np. szurając nogami po trawie) łapiemy go do siatką, a następnie umieszczamy w słoiku. Oczywiście można w ten sposób łapać kilka znajdujących się blisko siebie owadów. Sposób ten pozwoli nam na całkowitą kontrolę złapanych przez nas bezkręgowców, pod warunkiem, że owady znajdujące się już w siatce będziemy od razu łapać i umieszczać w słoiku ręcznie, choć i przy takim łapaniu w siatce mogą znaleźć się "przypadkowe" bezkręgowce. Oczywiście jeżeli nie potrzebujemy dużej ilości owadów i jeśli mamy dość wprawy możemy owady łapać ręcznie.

III Sposób (świerszcz polny - Gryllus campestris). Świerszcz ten nie skacze, dlatego nie możemy go łapać I i II sposobem. Łapiemy go szukając nie zarośniętych trawą miejsc na łące. Gdy już takie miejsce znajdziemy, musimy znaleźć ich norki. Są to niewielki otwory w ziemi o średnicy ok. 0,5cm. By wywabić z niej owada, wsadzamy do norki np. mały patyczek. Rozdrażniony świerszcz, powinien wyjść po chwili. Jeśli to nie poskutkuje można zawsze delikatnie rozkopać norkę. Czasami wystarczy poczekać, a owad wyjdzie samowolnie. Pamiętajmy, iż w takich norach nie zawsze znajdą się świerszcze - innymi mieszkańcami mogą okazać się np. osy, tak więc zawsze należy zachować maksymalna ostrożność i najlepiej zakładać gumowe rękawice.

IV Sposób (przede wszystkim ćmy). Potrzebne nam będzie źródło światła np. biurowa lampa, albo latarka, słoik, lub inny pojemnik, który nadaje się do umieszczenia złapanych przez nas owadów, oraz "bezpieczne" miejsce łowów np. nasz ogródek. Owady łapiemy po zapadnięciu zmroku, zapalając źródło światła, i czekamy aż owady same do nas przylecą. Wtedy możemy już zacząć łapać je np. siatką, lub po prostu ręcznie i umieszczać w słoiku. Oczywiście najchętniej do światła przylatują ćmy, ale zdarzają się nawet pasikoniki. Sposób ten można modyfikować dodając zmyśle pułapki, np. białe wewnątrz pojemniki, "podświetlane słoiki" itp. Ważne, aby nie stosować ""chemicznych lepików"" i innych tego typu pułapek mających na celu likwidacje owadów.

Skarmianie i hodowla

Posegregowane owady możemy wsypać do terrarium. Zwykle podajemy je zaraz po złapaniu. Pasikoniki, komary i chrząszcze możemy kilka dni przetrzymać w słoiku z wentylacją i pokarmem (mlecz, babka). Ćmy i motyle najlepiej skarmiać od razu, gdyż bardzo szybko zniszczą sobie skrzydełka i padną. Koniki polne można przetrzymywać jedynie w zewnętrznych wolierach składających się z desek (po bokach) i siatki z małymi oczkami (u góry). W słoiku, lub niezjedzone w terrarium padają zwykle następnego dnia. Za to świerszcz polny doskonale nadaje się do hodowli. Hodujemy go w takich samych warunkach jak inne popularne w hodowli świerszcze, najlepiej w jak najmniejszym zagęszczeniu.

Pająki łąkowe

Pająki są dobrym uzupełnieniem diety jednak nie należy podawać ich zbyt wiele. Na pokarm nadają się m.in.: kątkinki, kosarze, czy pająki krzyżaki. Nie podajemy pająków będących pod ochroną.

Odłów pająków łąkowych

Łapiemy je podobnie jak owady (sposób I,II), na łące, ogródku czy w lesie. Często pająki zaglądają również do naszych domów.

Dżdżownice

Dżdżownice są doskonałym uzupełnieniem diety ze względy na dużą zawartość wapnia i fosforu (1:1). Poza tym są bardzo lubianym pokarmem przez większość jaszczurek. Należy je jednak podawać z umiarem, gdyż zawierają toksyczny śluz, niebezpieczny tylko w dużych ilościach ( najlepiej przelać wrzątkiem przed podaniem - okrutne lecz praktyczne ). Na pokarm nie nadają się hodowlane dżdżownice kalifornijskie, gdyż są one karmione papierem, oraz wszelkimi "odpadkami kuchennymi"

Odłow dżdżownic

Najbardziej znanym sposobem znajdowania dżdżownic jest kopanie w ziemi. Jest to jednak sposób męczący, a efekty są raczej marne. Najlepszym sposobem łapania tych bezkręgowców jest wywabienie ich na powierzchnie. Do tego celu będą potrzebne nam jedynie widły i oczywiście miejsce łowów (wilgotna, niezanieczyszczona ziemia). Widły wbijamy w ziemie i poruszamy nimi tam i z powrotem. Dżdżownice będą wychodzić w promieniu ok. 40cm. Łapiemy je dopiero gdy wyjdą całe, gdyż w przeciwnym razie mogą się schować z powrotem, lub możemy je uszkodzić. Umieszczamy je w wiadrze lub innym dużym pojemniku. Możemy także zaczekać na deszcz - po nim jest ich od groma - jest to sposób polecany leniom i osobom bez wideł.

Skarmianie dżdżownic i hodowla

Wadą dżdżownic jest to, iż przyjmują one pokarm z glebą, dlatego bezpośrednio przed skarmieniem należy umieścić dżdżownice na minimum 3 dni w przestronnym pojemniku o dużej powierzchni dna (by zapobiec zbytniemu zagęszczeniu bezkręgowców i uduszeniu się ich). Jako podłoża można użyć jabłka, ale równie dobrze możemy je trzymać bez niego zapewniając jedynie odrobinę wilgoci. Ma to spowodować opróżnienie przewodu pokarmowego. Ważne by przynajmniej, raz na dzień wyczyścić pojemnik z wydaloną już ziemią. Dżdżownice nadają się do hodowli i można je rozmnażać. Przetrzymujemy je w pojemniku z ziemią w której bezkręgowce zostały złapane, nie zapominając o tym iż musi być ona stale wilgotna, ale nie można także "zalać" dżdżownic. Nie wolno zapominać o wentylacji, oraz o tym, że dżdżownice potrafią wspinać się po płaskich powierzchniach, dlatego pojemnik w którym trzymamy dżdżownice musi mieć zamknięta pokrywę. Przed ucieczką dżdżownic można się zabezpieczyć poprzez umieszczenie nad pojemnikiem żarówki o niewielkiej mocy. Zapewniamy im temperaturę 15-20°C.

Ślimaki skorupowe

Ślimaki skorupowe są doskonałym uzupełnieniem diety. Zawierają wapń (skorupa), niestety są również tuczące. Podajemy tylko lądowe ślimaki skorupowe. Ślimaki bezskorupowe mogą okazać się trujące, a poza tym zwykle wytwarzają one duże ilości śluzu. Ślimaki wodne mogą być nosicielami różnych pierwotniaków i innych niepożądanych organizmów. Nie podajemy również winniczków które są objęte ochroną. Co prawda można je zbierać w maju, ale pod warunkiem, że średnica muszli przekracza 3cm, jednak będą to już naprawdę spore okazy o twardej skorupie. Na pokarm najlepiej nadają wstężyki, oraz ślimaki zaroślowe.

Odłów ślimaków skorupowych

Łapanie, a właściwie zbieranie ślimaków, nie powinno nikomu sprawić problemów. Zbieramy je najlepiej po deszczu, rano lub w nocy wśród zarośli i krzewów.

Skarmianie i hodowla

Przy skarmianiu ślimaków należy wziąć pod uwagę wielkość ślimaka do wielkości samej jaszczurki. Nie wszystkie poradzą sobie z rozgryzieniem skorupy. W dużej mierze zależy to od samego gatunku jaszczurki. Sam ślimak musi być mniejszy niż otwór gębowy naszego pupila. Ślimaki bardzo dobrze utrzymują się w niewoli jeśli tylko zadbamy o higienę w pojemniku hodowlanym (regularne usuwanie odchodów) i będziemy je regularnie karmić zieleniną (mlecz, babka, jabłka, truskawki, gruszki, marchew- co jakiś czas uzupełniane wapniem np. sepią). Najlepsza temperatura to 15-20°C.

Autor: Paweł Kaczmarek "jaszczur"