Physignathus lesueurii

Gatunek opisał: Rok opisania: Nie wymaga rejestracji

Polecany dla:	Nie dotyczy
Synonimy:	-
Aktywność:	Dzienna
Środowisko życia:	Nadrzewny
Temperatura °C:	np.W dzień XX°C, w nocy nie niżej niż YY°C
Wilgotność powietrza %:	np. W dzień XX-ZZ%, w nocy nie niżej niż XX-VV%.
Typ terrarium:	Nie dotyczy
Wielkość terrarium:	Nie dotyczy
Trudność hodowli:	Gatunek łatwy w hodowli

Środowisko życia i informacje wstępne

Istnieją dwa podgatunki Physignathus lesueurii:

Physignathus lesueurii lesueurii (nominalny)

Physignathus lesueuriii howittii

Synonimy i nazwy obcojęzyczne: australijski wodny smok, zachodni wodny smok, australijska agama wodna, zachodnia agama wodna, brązowa agama wodna, Australian water dragon, Eastern water dragon, Brown water dragon.

Wschodni wodny smok jest gadem w połowie nadrzewnym, w połowie wodnym. Zamieszkuje wschodnie wybrzeża Australii. Ten rodzaj pochodzi z Azji, a do Australii dotarł tylko ten gatunek. Agamy te zamieszkują przede wszystkim zalesione brzegi rzek, jezior i strumieni, nie omijają nawet zaludnionych terenów - dość powszechne są przypadki podkradania się tych gadów do koszy piknikowych - jednak należy zachować ostrożność z powodu bardzo ostrych pazurów i zębów tych zwierząt. Są bardzo dobrze przystosowane do wodnego środowiska: są doskonałymi pływakami, potrafią nurkować i są w stanie wstrzymać oddech przez 30 minut, nawet do jednaj godziny podczas gdy np. sprawdzają teren przed wyjściem na ląd czy nie czyha tam na nie jakieś zagrożenie. Nawet nozdrza tego gada przystosowane są do tego trybu życia - umieszczone są dużo wyżej niż u innych agam, natomiast silny ogon jednocześnie pomaga „napędzać” agamę w wodzie oraz stanowi ster. Jest to dość powszechnie występująca jaszczurka. Najczęściej wygrzewa się bądź odpoczywa na gałęziach znajdujących się bezpośrednio nad wodą, z których w razie zagrożenia może wskoczyć bezpośrednio do wody, lub z których obserwować może ewentualne ofiary. Łatwo też ją zobaczyć wygrzewającą się na głazach, lub pniach również znajdujących się blisko różnego rodzaju akwenów.

Są to bardzo wytrzymałe gady: nie tylko są w stanie przetrwać w skrajnych temperaturach centralnej Alabamy (-15st nawet do +39st), ale są również bardzo odporne na różnego rodzaju pasożyty. Na wolności zbierają się w dorzeczach rzek, co poprzez ograniczoną przestrzeń zmusza je do przebywania bliski siebie. W przypadku suszy zbierają się w zbiornikach stojącej wody i tam też wydalają ekskrementy co stanowi doskonałą pożywkę dla bakterii i dlatego tak ważna jest ich naturalna odporność na te bakterie i pasożyty.


Wygląd zewnętrzny

Wielkość:
Brązowe agamy wodne są największymi jaszczurkami Australii. Dymorfizm płciowy jest dobrze widoczny u Physignathus lesueurii: samce są zwykle dużo większe od samic: dorastają zwykle do ok. 90 ale widywano osobniki nieznacznie przekraczające 100 cm, samice zwykle nie przekraczają 60 cm dł. Mają dość płaski i szeroki ogon pomagający zmieniać kierunek podczas nurkowania i pływania. Na głowie widoczne są niewielkie kolce.

Ubarwienie:
Samce można najłatwiej rozpoznać po jaskrawo - czerwonej klatce piersiowej, dużo masywniejszej głowie. U tych zwierząt głowa jest zwykle biała lub szaro - biała ze szczególnie widocznymi czarnymi pasami biegnącymi od oczu aż do szyi. Ten czarno biały deseń głowy jest u samców dodatkowo podkreślony poprzez biały kolor warg i bardzo ciemne czarne pasy, które u samic również są dobrze widoczne, aczkolwiek wyraźnie jaśniejsze. Na grzbiecie i ogonie osobniki obu płci mają bardzo charakterystyczne poprzecznie umieszczone czarne pręgi. Barwa podstawowa może być różna: od szarej, ziemistej poprzez brązowo - żółtą do brązowo - zielonej. Podbrzusze ma kolor od żółto brązowego do jasno czerwonego, kolory te często rozciągają się na niższe partie boków zwierzęcia. Młode osobniki są ciemniejsze. Podstawowa barwa jest zwykle czarna ze słabo widocznymi chwilowymi znaczeniami. Wraz ze wzrostem stopniowo jaśnieją i zaczynają się u nich pojawiać charakterystyczne poprzeczne pręgi na grzbiecie i ogonie.

Podgatunek Physignathus lesueurii howittii dość znacznie różni się ubarwieniem od podgatunku nominalnego. Jako podstawową może mieć barwę od oliwkowo - zielonej do niebiesko - zielonej. Charakterystyczny czarny pas biegnący od oczu do końca szyi i czarne poprzeczne pręgi są u tego podgatunku mocno zredukowane i słabiej widoczne. Czerwona barwa podbrzusza podgatunku nominatywnego zastąpiona jest przez oliwkowo - zielony kolor. Gardło dorosłych samców jest czarne z kombinacją żółtych, pomarańczowych i czasami niebieskich plamek.

Zachowanie

Jak sugeruje nazwa zwierzęta te przebywają głównie w pobliżu wody. Gdy coś je przestraszy ich pierwszą reakcją jest skok do wody. Również z powodu ich trybu życia i konieczności przebywania w jednym miejscu wielu osobników, gady te stały się w pewnym sensie zwierzętami stadnymi. Nawet samce zwykle tolerują inne samce.

Zasadniczo te wodne smoki nie są nerwowe, rzadkością są ugryzienia, na zagrożenie reagują ucieczką. Oczywiście w przypadku hodowli tego gada w domu zasadniczo różnić się będzie zwierzę które wykluło się u ludzi od osobnika z odłowu. Agamy od małego mające styczność z człowiekiem bardzo ładnie się oswajają, nie boją się i nawet chętnie przyjmują pokarm z ręki. Mimo, że nie stresują zwykle obecnością człowieka w przypadku przeprowadzki, nowego terrarium, tak duże zmiany mogą spowodować chwilową odmowę jedzenia podobnie jak u innych jaszczurek. Po kilku dniach wszystko powinno powrócić do normy. Mogą też przestać jeść jeśli dzień jest zbyt krótki lub jeśli jest im za zimno.

Żywienie

Agamy wodne są głównie mięsożernymi gadami, ale 10% ich diety stanowić powinny owoce. Na wolności żywią się zwykle różnego rodzaju owadami, rybami i innymi wodnymi stworzeniami, żabami, słodkimi owocami, niewielkimi gryzoniami i innymi małymi ssakami, oraz gadami. Zwierzęta te w hodowli karmimy świerszczami, szarańczą, rybami, sporadycznie mączniakami, drewnojadami, dżdżownicami (jest to ich przysmak) możemy podawać noworodki mysie, a starszym osobnikom podrośnięte myszki. Do tego niewielki procent diety powinny stanowić owoce (melon, brzoskwinie, banany, winogrona bez pestek itd. ) i warzywa (nie wolno podawać im sałaty, szpinaku, brokułów).

Najważniejsze jest to by dieta była jak najbardziej urozmaicona, ponieważ dzięki temu naszemu podopiecznemu nie będzie brakowało witamin i potrzebnych związków. Należy pamiętać również o tym. by dodawać co kilka dni do pokarmu wapń i witaminy. Dzięki urozmaiconej diecie, wzbogaconej o właściwe minerały i witaminy agamy będą prawidłowo się rozwijać, ciesząc się dobrym zdrowiem.

Terrarium

Physignathus lesueurii z powodu swoich rozmiarów i trybu życia potrzebuje dużego terrarium 200x100x150 cm o dość charakterystycznym wystroju. Ponieważ te zwierzęta na wolności są bardzo ściśle związane z wodą nie może zabraknąć obszernego basenu w którym zwierze będzie się kąpać oraz załatwiać potrzeby fizjologiczne. Niektórzy hodowcy zachęcają do tego, by w takim basenie pływały jadalne ryby na które agamy będą polować. Ma to jednak pewne dość zasadnicze wady: agamy i oczywiście ryby oddają ekskrementy do basenu, poza tym nie cały pokarm dla ryb jest zjadany co ogólnie powoduje zanieczyszczenie basenu i konieczność wymiany wody. Niektórzy przerabiają część terrarium na basen robiąc jednocześnie pod tym basenem otwór z mechanizmem umożliwiającym bezpośrednie pozbycie się wody ze zbiornika (np. do wiadra stojącego pod spodem) dzięki takiemu rozwiązaniu basen można bardzo szybko i dokładnie wyczyścić i wymienić wodę.

Bardzo ważnym elementem wystroju terrarium dla wodnego smoka są pionowe i pochyłe konary na których gad będzie odpoczywał i po których się będzie wspinał. Dobrze jest jeden z takich konarów umieścić w pobliżu basenu, lub nad basenem tak, by przestraszony gad mógł bez zagrożenia dla swojego zdrowia skoczyć z danego konara do wody tak jak to robi w swoim naturalnym środowisku. Ściany terrarium również możemy wyłożyć korą, korkiem, matą kokosową, lub innym umożliwiającym wspinanie się jaszczurki materiałem - dzięki temu zyskamy jeszcze więcej powierzchni wykorzystywanej przez gada. W terrarium tropikalnym powinny znajdować się rośliny imitujące naturalne środowisko, należy rozważyć czy będą to rośliny sztuczne (odporna na niszczenie) czy prawdziwe poprawiające mikroklimat terrarium ale zagrożone zniszczeniem przez agamę lub pożarciem - powinny być mocne i nietoksyczne (dracaena, ficus, potus, philodendro, etc). Dopełnieniem wystroju mogą być również kamienie na których gady te będą się wygrzewać.

Wilgotność w terrarium powinna wynosić 70% - w jej utrzymaniu na tak wysokim poziomie pomaga basen oraz częste zraszanie terrarium. Na podłoże doskonale nadaje się włókno kokosowe ponieważ nie pleśnieje i dobrze trzyma wilgoć. Można też zamontować w terrarium niewielki wodospad.

Agamy te są gadami zmienno cieplnymi i temperatura ich ciała zależy w dużej mierze od otoczenia, dlatego ważne jest by w terrarium zapewnić im właściwe przedziały temperatur i tak je zróżnicować, by jaszczurka sama mogła wybrać cieplejsze bądź chłodniejsze miejsca w terrarium. Temperatura powinna wynosić w chłodniejszych miejscach 25 - 26*C, optymalna temperatura większości powierzchni w terrarium to 30 - 33*C, a pod lampą grzewczą do 36 - 38*C. Lustrzankę najlepiej umieścić na górze terrarium nad którymś z konarów, lub nad jednym z większych kamieni (sprawdzając wcześniej czy kamień zbytnio się nie nagrzewa od promiennika i czy nie poparzy gada oraz osłaniając tak promiennik, by niemożliwe było dotkniecie go przez agamę). W nocy temperatura powinna spadać do 22 - 24*C. W utrzymaniu wysokiej temperatury może pomóc również kabel, lub mata grzewcza.

Oświetlenie: bardzo ważnym elementem wyposażenie terrarium jest świetlówka emitująca promienie UVB. Dzięki tym promieniom organizm gada jest w stanie syntetyzować witaminę D3 konieczna do prawidłowego przyswajania wapnia. Jeśli zabraknie tego promieniowania, jaszczurka może zachorować na krzywicę i MBD. Należy pamiętać, że promienie te nie przenikają przez szkło. Cykl dobowego oświetlenia powinien wynosić 12 godzin, a w miesiącach zimowych zostać skrócony o 1 - 2 godziny.

Rozmnażanie

Gody rozpoczyna samiec, zaczyna kiwać głową, nadymać czerwoną klatkę piersiową i okrąża samicę. Podczas kopulacji samiec przytrzymuje samice za kark. Samica składa miedzy listopadem a grudniem od 6 - 25 jaj zwykle na terenie pozbawionym roślinności, a czasem w starych pniach. Inkubacja trwa ok. 80 dni. Młode wylęgają się w styczniu lub lutym. Wiadomo, że samica może w trakcie roku znieść jaja kilkakrotnie.

W przypadku zniesienia jaj w niewoli należy je bardzo delikatnie przenieść z terrarium do inkubatora - jako podłoże dobrze nadaje się wermikulit. Należy uważać, by nie odwrócić jaj, gdyż może to spowodować śmierć zarodków. Po ok. 80 dniach wylęgają się młode, które karmimy tym samym pokarmem co dorosłe, oczywiście biorąc poprawkę na wielkość maluchów. Często młode osobniki nie ruszają owoców i warzyw - nabierają na nie chęci dopiero jak są starsze.

Choroby i dolegliwości

Zwierzęta te dość rzadko chorują i przy odpowiedniej opiece i właściwym żywieniu nie powinny przysparzać wielu problemów. Jednakże istnieją choroby i dolegliwości na które są bardziej podatne.

Dość częstym problemem zarówno u Physignathus lesueurii, jak Physignathus cocincinus jest to, że gady te nie widzą szkła i często rozbijają sobie o nie pyski. Bardzo często też chodzą wzdłuż szyb trąc o nie pyskami, nie mogąc zrozumieć tej przeszkody. Na skutek tych działań zdzierają sobie łuski z okolic pyska często tak mocno, iż pozostają po tym otwarte rany. Czasami może pojawić się zgnilec pyska.

Są również podatne na krzywicę i MBD dlatego tak ważne jest, by miały świetlówkę emitującą UVB, oraz by ich pokarm wzbogacać o wapno.

Ogólnie najczęstsze dolegliwości to:

Mechaniczne uszkodzenia pyska

Krzywica i MBD spowodowane niedoborem wapnia i promieniowanie UVB

Pasożyty wewnętrzne

Infekcje układu oddechowego powstałe przez zbyt niską temperaturę i stres.

Infekcje i pasożyty układu pokarmowego

Literatura: