Kameleon jemeński

Polecany dla:

Nazwa łacińska:

Nazwa polska:

Nazwa niemiecka:

Nazwa angielska:

Synonimy:

Wygląd:

Dość duża jaszczurka. Samice dorastają do 36cm, natomiast samce osiągają 50cm! Ciało bocznie spłaszczone. Na głowie hełm (większy u samców). Grzbietem oraz na podgardlu biegnie rządek ząbkowatych wyrostków. Oczy tak jak u innych kameleonów pracują niezależnie od siebie (mogą być zwrócone w różne strony). Palce specyficznie zrośnięte (podobnie jak u innych kameleonów), co pozwala na chwytanie gałęzi i sprawną wspinaczkę. Ogon chwytny. Ubarwienie zasadniczo jasnozielone, może się zmieniać w zależności od nastroju, stanu zdrowia, otoczenia i temperatury. Samce mają ostrogi na tylnych łapach.

Podgatunki:

Wyodrębniono dwa podgatunki:

1. Chamaeleo calyptratus calyptratus,
2. Chamaeleo calyptratus calcifer (mniejszy i mniej ubarwiony)

Występowanie:

Zgodnie ze swoją nazwą występuje w Jemenie oraz w Arabii Saudyjskiej.

Biotop:

Długość życia:

Kameleony jemeńskie nie żyją zbyt długo. Samce dożywają 7 lat zaś samice 4-5.

Aktywność:

Zachowanie:

W stosunku do ludzi kameleony przejawiają niepokój, ale nie jest powiedziane, że nie mogą się przyzwyczaić do właściciela. Jeżeli będziemy cierpliwi i poświęcimy zwierzakom wiele czasu, to osiągniemy upragniony cel.

Na początku hodowli musimy pamiętać, że nie wolno nam wykonywać gwałtownych ruchów w terrarium. Nieoswojone kameleony mogą syczeć i nas straszyć. Nie powinniśmy zbyt często brać ich na ręce, bo to bardzo je stresuje, a sami wiemy, że nie trzeba tego robić aby poznać ciekawe zachowania i ujrzeć ich piękno.

Nawet oswojone kameleony są agresywne wobec nieznajomych. Dlatego też pamiętajmy, aby naszych podopiecznych nie stresować swoimi gośćmi.

Kameleony jemeńskie są zwierzętami samotniczymi. Nie wolno trzymać dwóch samców w jednym terrarium! Gdy posiadamy parkę, Kamki powinny być trzymane w osobnych terrariach. Należy łączyć je jedynie na czas rozrodu. Samice mieszkające cały czas z samcem będą przez niego męczone kopulacjami, a częste składanie jaj doprowadzi je do śmierci. Samice w ciąży mieszkające z samcem, lub będące z nim w kontakcie wzrokowym, będą przybierały barwę zupełnie czarną w żółte plamki. Kameleonów Jemeńskich nie można łączyć z innymi gatunkami. Mają one bardzo silnie rozwinięty terytorializm i nie lubią wrogów.

Środowisko życia:

Temperatura °C:

W dzień 27-32°C; pod promiennikiem do 38°C. Nocą 21-22°C.

Wilgotność powietrza %:

50-70%.

Oświetlenie:

Cykl oświetlenia 12 godzinny. Stosujemy UVB  5%.

Typ terrarium:

Żywienie:

Kameleony jemeńskie są głównie drapieżnikami, choć część ich diety powinna składać się również z roślin. Podstawą diety zwierzęcej są świerszcze. Ponadto możemy podawać karaczany, mączniki (rzadziej i raczej po wylince), stonogi, muchy. W okresie letnim pokarm wzbogacamy o plankton łąkowy. Dorosłym podaje się co jakiś czas noworodki mysie. Od czasu do czasu podajemy liście i kwiaty mniszka oraz owoce np. figi). Pokarm najlepiej podawać do miseczki o śliskich brzegach. Zapobiegnie to rozchodzeniu się owadów po terrarium i kameleony podczas snu nie będą stresowane.

Wielkość terrarium:

Terrarium:

Typ terrarium powinien być przystosowany do nadrzewnego trybu życia kameleonów. Obowiązkowo powinno być ono typu wertykalnego (wysokość jest największą wartością) i koniecznie musi być dobrze wentylowane. W tym celu najlepiej dwie ścianki terrarium zastąpić siatką. Kameleon jemeński jest dosyć dużą jaszczurką, dlatego też terrarium przez nią zamieszkiwane powinno być sporych rozmiarów. Dla trójki kameleonów (samca i dwóch samic; nigdy odwrotnie!) minimum jest terrarium o pojemności około 1m3. Powinniśmy przy tym zwracać uwagę czy zwierzęta się nawzajem tolerują. Jeśli to możliwe postarajmy się trzymać kameleony osobno, a łączyć je jedynie na czas godów. Wystrój terrarium powinien umożliwiać wspinaczkę i imitować naturalne środowisko. Dlatego też głównym elementem wystroju powinny być gałęzie i konary. Większość gałęzi powinna mieć średnicę niewiele większą niż ,,chwyt" kameleona, co pozwoli jaszczurce na łatwe i wygodne przemieszczanie się. Gałęzie muszą znajdować się we wszystkich strefach terrarium (w najchłodniejszym miejscu, w miejscu o średniej temperaturze oraz pod żarówką). Umieszczając gałęzie w terrarium powinniśmy robić to z umiarem, gdyż nie może ono być zbyt zabałaganione i trochę wolnej przestrzeni jest wymagane. Świetnym rozwiązaniem jest umieszczenie poziome gałęzi. Kolejną ważną rzeczą w terrarium jest życie roślinne. Mając na uwadze fakt, że dieta kameleonów składa się również z roślin nie mogą być one toksyczne, ponieważ jaszczurki mogą próbować je jeść. Przed zasadzeniem roślin w terrarium należy je dokładnie umyć. Starajmy się kupować rośliny, które nie były pryskane środkami chemicznymi, gdyż może to zaszkodzić kameleonowi. Rośliny, które nadadzą się do zasadzenia w terrarium:

- Epipremnum pinnatum. Trwała, ciężka do zniszczenia roślina. Jest to pnącze o sercowatych liściach, które może wspaniale udekorować pomieszczenie i umilić życie jego mieszkańcom.
- Maranta Leuconeura. Jest to ozdobna roślina o dużych, pięknych liściach.

- Monstera. Roślina ta ma duże, poszarpane i podziurkowane liście. Jest rośliną z regionów tropikalnych, dlatego lubi wilgoć i spryskiwanie liści.
- Trzykrotka - roślina wisząca lub płożąca, liście owalnie wydłużone.

Możemy również stosować inne tropikalne rośliny, jednak wybierając je musimy być ostrożni i zwracać uwagę na to, czy nie są toksyczne. Jako podłoża możemy użyć ręczników papierowych, gazet lub włókna kokosowego (jego zaletą jest dobre utrzymywanie wilgotności). Chcąc utrzymać prawidłową wilgotność wystarczy spryskać terrarium raz bądź dwa razy dziennie. Kameleony bardzo rzadko przyzwyczajają się do picia wody z miseczki, dlatego też jako poidła powinniśmy użyć np. poidła dla gryzoni. Bardzo dobrze jako poidło sprawdzają się również "kroplówki" - oczywiście nie z substancjami leczniczymi, tu chodzi tylko o wężyk z dozownikiem wody. Kropla wody będzie wciąż wisieć na końcu rurki umożliwiając jej spijanie. Jako źródła ciepła możemy użyć żarówki reflektorowej, która będzie oświetlać obszar pod nią (ten obszar będzie też miał najwyższą temperaturę), ale jednocześnie podniesie temperaturę w całym terrarium zapewniając cieplejsze i chłodniejsze strefy. Obowiązkowo w terrarium powinna się znaleźć świetlówka emitująca promienie UVB. Kameleony są bardzo wrażliwe na ich brak, a pozbawione dostępu do nich w niedługim czasie zapadają na metaboliczną chorobę kości (MBD - metabolic bone disease).

Rozpoznawanie płci:

Pierwszą podstawową różnicą pomiędzy samcem, a samicą tego gatunku są ostrogi na tylnych łapach u samców. Kolejną różnicą jest wielkość hełmu na głowie (samce mają je dużo wyższe) i wielkość wyrostków na podgardlu (większe u samców). Dodatkowo różnice można dostrzec w ubarwieniu. Samce mają żółte i zielone pręgi biegnące pionowo w poprzek ciała. Dodatkowo mogą pojawić się niebieskie, czarne, żółte lub zielone cętki. Samice zazwyczaj są jasnozielone.

Rozmnażanie:

Gody

Przed umieszczeniem samicy w terrarium samca, starajmy się go nie zdenerwować, ponieważ może on poranić samicę. Najlepiej jest łączyć kameleony podobnych rozmiarów. Jeśli zauważymy jakieś niepokojące zachowania (nerwowe zachowanie samicy, próbę przestraszenia samca, nagłą zmianę kolorów na czarny i żółty) powinniśmy spróbować łączenia za jakiś czas.

Ciężarna samica

Samica podczas ciąży powinna dostawać większą ilość pokarmu i zwiększoną dawkę wapnia, co pozwoli na uzupełnienie jego niedoborów i prawidłowe uwapnienie skorupek. Nie powinna być również zbytnio niepokojona.

Składanie jaj

Samica składa jaja w okresie 20-40 dni od udanej kopulacji. Moja samica jaja złożyła między 21, a 45 dniem. Kameleony jemeńskie są niezwykle płodne i mogą złożyć od 10 do 100 jaj (w ogromnych hodowlach), ale w prywatnych-domowych hodowlach samica składa do 60 jajek! Co ciekawe kameleony te na wolności nie składają tak dużej ilości jaj. Ich liczba zazwyczaj nie przekracza 30! Samica swe jaja zakopuje w podłożu. Chcąc jej to umożliwić w terrarium musi się znaleźć minimum 15 centymetrowa warstwa wilgotnego podłoża - np. torfu lub włókna kokosowego. Musi ono być na tyle wilgotne, żeby można było w nim wykopać tunel, ale nie może być ono mokre. Gdy zbliża się czas złożenia jaj samica wykopuje w podłożu jamę. Gdy odpowiada ona wymaganiom samicy, odwraca się i składa jaja. Wszystkie jaja są składane naraz po czym są zasypywane. Przenosimy je do inkubatora. Po zakończeniu składania jaj samica jest bardzo wyczerpana. Wówczas powinna napić się wody, a chcąc sprowokować to zachowanie zraszamy terrarium. Przez najbliższe dni powinniśmy zostawić samicę w spokoju, co pozwoli jej na szybsze odzyskanie formy.

Inkubacja jaj

Najlepszą temperaturą do inkubacji jaj kameleona jemeńskiego jest 24-27°C w dzień ze spadkiem nocnym do 21°C. Zbyt duża wilgotność podczas inkubacji może skutkować zniszczeniem jaj, a zbyt niska może spowodować, że jaja będą się zapadać. Jeśli zaobserwujemy zapadanie się jaj powinniśmy zwiększyć wilgotność. Odpowiednim podłożem do inkubacji jaj jest wermikulit, perlit czy torf. Inkubacja powinna przebiegać w wilgotnym podłożu, ale nigdy w mokrym! Ponadto zabezpieczmy jaja przed skapywaniem kropli wody na nie. Zarówno krople jak i mokre podłoże może doprowadzić do zapleśnienia jaj. Jaja powinny znajdować się w ciemności. Młode wykluwają się pomiędzy 4 a 9 miesiącem. Przed wykluciem jaja zaczynają się pocić (na ich powierzchni pojawiają się kropelki wody przypominające rosę).

Odchów młodych

Młode przenosimy do terrarium o pojemności około 40 litrów, gdzie jedna, dwie lub trzy ze ścianek wykonane są np. z korka. Wewnątrz umieszczamy cienkie gałązki po których jaszczurki będą mogły się wspinać. Młode kameleonki powinny być karmione codziennie, najlepiej dwukrotnie w ciągu dnia. Najlepszym pokarmem na początek są małe świerszcze, muszka owocówka lub mszyce. Nie możemy zapominać o uzupełnianiu pokarmu w wapń (w tym celu najlepiej obtoczyć świerszcze preparatem wapniowym). Robimy to codziennie. Dodatkowo podajemy witaminy. Obowiązkowo młode powinny mieć całodzienny dostęp do promieni UVB.

Uwagi:

Wrażliwa jaszczurka dla doświadczonych hodowców. Znajduje się w II załączniku CITES.

Opracowanie:

Opracował Adam Koziołek 
na podstawie:
Własnych doświadczeń,
,,Amatorska hodowla gadów" M.J. Gorazdowski, M. Kaczorowski
,,Encyklopedia terrarystyki" Eugene Bruins

Trudność hodowli: