Inkubacja jaj jaszczurek

Doczekanie się młodych osobników jest celem każdego, czy to początkującego, czy doświadczonego hodowcy. Jest ono zwieńczeniem wszelkich trudów i wysiłków jakie zostały włożone w opiekę nad hodowanymi gadami i u każdego budzi radość wraz z poczuciem satysfakcji. Gdy jaszczurki chętnie się mnożą składając jaja, możemy mieć pewność, że stworzyliśmy im odpowiednie warunki. Należy jednak pamiętać, że samo odnalezienie jaj jest dopiero połową sukcesu. Pozostaje jeszcze często bagatelizowany przez początkujących hodowców żmudny i bardzo często trudny proces inkubacji…

Inkubator dla jaj jaszczurek

Rzeczą niezbędną, zapewniającą świetne warunki do rozwoju zarodka jest inkubator. Pozwala on kontrolować i utrzymywać prawidłową wilgotność i temperaturę. Póki co, w sklepach nie ma gotowych inkubatorów dla jaj gadzich, stąd koniecznością jest jego własnoręczne wykonanie. Sprawa nie jest wcale tak trudna, jaką mogłaby się wydawać. Kompletując potrzebne akcesoria należy mieć na uwadze funkcje, jakie inkubator ma spełniać. Po pierwsze panować ma w nim odpowiednia, wysoka temperatura, po drugie ma on utrzymywać wysoką wilgotność. Do spełnienia pierwszego warunku potrzebne jest źródło ciepła (grzałka akwarystyczna) oraz urządzenie, które będzie utrzymywać prawidłową, ustalaną przez nas temperaturę (prosty akwarystyczny termoregulator). Analizując drugi warunek oczywistym wydaje się fakt, że do utrzymania wysokiej wilgotności potrzebna jest woda. Dlatego też pojemnik, który ma stanowić ściany inkubatora musi być wodoszczelny (najlepiej sprawdza się akwarium). Ponadto przyda się niewielki pojemniczek w którym będą się znajdować jaja, oraz szyba, która będzie przykrywać. Posiadając już cały niezbędny sprzęt można zabrać się za budowę. Do akwarium nalewamy wodę do wysokości kilku centymetrów, następnie wkładamy doń grzałkę, którą podłączamy do termoregulatora. Kolejnym krokiem jest umieszczenie w akwarium pojemniczka na jaja. Najlepiej jeśli będzie on się znajdować nad powierzchnią wody (lekki pojemnik jest wypierany przez wodę), a opierał się będzie na dwóch ciężkich, niepływających elementach wystających z wody (np. płaskich kamieniach). Czujnik termoregulatora do którego podłączona jest grzałka należy umieścić bezpośrednio w pojemniczku na jaja. Ogrzewana przez grzałkę woda parując utrzymuje wysoką wilgotność, natomiast czujnik umieszczony obok jaj utrzymuje odpowiednią temperaturę włączając i wyłączając grzałkę. Całość przykrywamy szybą, która musi być ułożona pod skosem, dzięki czemu krople na niej powstające nie będą kapać na jaja, a ściekać do boku inkubatora. Problem spadających kropli możemy również rozwiązać w nieco inny sposób. Inkubator możemy przykryć szybą poziomo, natomiast skośne zadaszenia sporządzić bezpośrednio nad pojemniczkami z jajami. Innym ważnym aspektem jest wentylacja. W pokrywie zawsze należy zostawić niewielkie szczeliny, które pozwolą na wymaganą wymianę powietrza i znacznie zredukują zagrożenie powstania pleśni.

Przenoszenie jaj  jaszczurek

Przenoszenie odnalezionych w terrarium jaj jest czynnością wymagającą dużej uwagi, delikatności i ostrożności. Jaj po żadnym pozorem nie wolno obracać! Od momentu uchwycenia ich w terrarium do momentu położenia w inkubatorze muszą się znajdować w tej samej pozycji. Jaja gadów w odróżnieniu od jaj ptasich nie posiadają stabilizujących chalaz, dlatego wszelkie obracanie może zakończyć się śmiercią zarodka. 
Zdarza się również, że jaja zostają przyklejone do elementów wyposażenia terrarium lub są ze sobą sklejone. Nie wolno ich wówczas w żadnym wypadku odklejać, gdyż skończy się to rozerwaniem osłonki i wylaniem zawartości. Jaja takie należy pozostawić w terrarium oddzielając od osobników dorosłych.

Niewłaściwe warunki w inkubatorze dla jaj jaszczurek

Nieodpowiednie warunki panujące w inkubatorze często są przyczyną obumierania jaj. Zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura może doprowadzić odpowiednio do przegrzania lub przechłodzenia zarodka, a w konsekwencji do jego śmierci. Niewłaściwa wilgotność także może być przyczyną niepowodzeń. W zbyt suchym otoczeniu jaja zaczynają się zapadać (robią się wklęsłe). Jeśli zapadanie zostanie zatrzymane odpowiednio wcześnie, możliwy jest jeszcze powrót do stanu poprzedniego. Brak wentylacji lub mokre podłoże często są przyczyną ataków pleśni. Dla zarodka we wczesnym stadium rozwoju są one śmiertelne. Jeśli grzyb zaatakuje niedługo przed okresem klucia, istnieje szansa, że wyklują się zdrowe młode. Obumarłe jaja zmieniają swoja barwę (żółkną). Takie oraz te zaatakowane przez pleśń należy bezwzględnie usunąć z inkubatora w celu ochrony pozostałych.

Niezapłodnione jaja jaszczurek

Sam fakt złożenia jaj wcale nie świadczy o tym, że są one początkiem nowego życia. Zdarza się, że są po prostu nie zapłodnione. Nie można tego sprawdzić od razu, dlatego każde znalezione jaja (wyjątek, gdy posiadamy same samice) należy umieścić w inkubatorze. Jeśli są zapłodnione będą miały tą samą barwę i będą się nieco powiększać. W innym przypadku zmienią swoją barwę i mogą się zapaść. Dobrym sposobem na upewnienie się, czy zarodek wewnątrz się rozwija jest prześwietlenie zawartości. Robimy to po około 10 dniach od momentu złożenia. W tym celu trzymamy jajo przed źródłem światła. Jeśli zauważymy naczynia krwionośne i plamkę w górnej części jaja, oznacza to, że wszystko jest w porządku. U niektórych gatunków naczynia krwionośne można dostrzec beż jakiegokolwiek prześwietlania.

Termiczna determinacja płci u jaszczurek

Termiczna determinacja płci to nic innego jak wpływ temperatury podczas inkubacji na płeć rozwijających się zarodków. Zjawisko to występuje tylko u niektórych gatunków jaszczurek (np. dobrze znanego Eublepharis macularius). Ważnym pojęciem jest tzw. temperatura progowa. Jest to taka wartość temperatury w której klują się samce i samice w tej samej proporcji. Odchylenia od temperatury progowej powodują, że wykluwa się większa ilość samców bądź samic, a czasem wyłącznie samce lub samice. Wartości temperatury progowej są indywidualne dla gatunku.

Klucie jaszczurek

Gdy zbliża się okres klucia jaja zmieniają nieco swoją barwę. Pojawiają się niewyraźne plamy i wygląda to tak, jakby spod skorupki prześwitywało „coś” ciemnego. W dodatku jaja mogą się pocić, co oznacza, że na powierzchni osłonki pojawiają się krople.

Przed kluciem pojemniczek z jajami należy zakryć gazą (przytwierdzoną np. gumką recepturką), metalową siatką (obciążoną, aby młody osobnik nie mógł jej strącić) lub innego rodzaju materiałem przepuszczającym powietrze. Należy to zrobić na kilka dni przed planowanym terminem wykluwania się młodych aby mieć pewność, że malce nie uciekną i nie utopią się w wodzie na dnie inkubatora.