Drosophila - muszka owocowa

Muszki owocówki, gatunki Drosophila osiągają wielkość od 1,2 mm do nawet 4 mm. Drosophila należy do rzędu muchówek (Diptera) z rodziny wywilżniowatych (Drosophilidae) i podrzędu krótkoczułkich. Z uwagi na krótki cykl rozwojowy, łatwość hodowli i ogromną płodność stały się przedmiotem wielu naukowych badań, w tym przede wszystkim genetycznych.

Sporą popularnością cieszą się także wśród hodowców różnego rodzaju zwierząt począwszy od ptaków (np. zeberki) i płazów przez gady, owady (np. modliszki, pluskwiaki i chrząszcze), aż po rybki akwariowe (np. podrośnięty narybek lub dorosłe rybki, np. skalary, gupiki, gurami, bojowniki) i pajęczaki (nie tylko pająki ale także skorpiony). Jeśli chodzi o zwierzęta terraryjne (owady, gady, pajęczaki, płazy, bezkręgowce) to muszki nadają się jako pokarm jedynie dla młodych (ze względu na wielkość muszek). Muszki owocówki są proste w hodowli, szybko się rozmnażają, są małe, więc idealnie nadają się jako pokarm dla młodych, wszelakich gatunków i to właśnie dlatego są bardzo często hodowane przez terrarystów. Jeśli chodzi o ptaszniki to jest to idealny pokarm dla L1 i L2, jednak w zależności od wielkości danego gatunku czasem i dla większych ptaszników. Oprócz tego z powodzeniem można karmić młode pająki krajowe.

Mimo, że rodzaj Drosophila obejmuje około 30 gatunków, naszych terrarystów zainteresują z pewnością tylko te dwie odmiany, które są powszechnie dostępne w Polsce:

Drosophila hydei

Materiał zarodowy Drosophila hydei najłatwiej możemy uzyskać wykładając na optwartą przestrzeń fermentujący owoc w okresie letnim.

drosophila melanogaster

Drosophila melanogaster to wygodniejsza w hodowli odmiana muszki owocówki. Jest to genetycznie zmodyfikowana nielotna forma (czasem potrafi jedynie skakać na niewielkie odległości). Materiał zarodowy można np. odkupić od innych hodowców, czasem można nabyć w sklepach zoologicznych lub na aukcjach internetowych. 
Obydwa gatunki hoduje się prawie w ten sam sposób. Jako pojemniki hodowlane najczęściej używa się plastikowe pudełeczka lub słoiki o pojemności od 200, 250 a nawet do 500 ml (w zależności od ilości hodowanych muszek). Jeśli nastawiamy się na niewielką hodowlę starczą nam dwa słoiki 250 ml.

Podłożem dla muszek jest ich pokarm. Tutaj jest już naprawdę wielka różnorodność. Najlepszym podłożem są mieszaniny różnych pokarmów, a już najlepiej starte na konsystencje gęstej papki. Takie papki mogą składać się z różnych składników (niekoniecznie wszystkich wymienionych, można sobie wybrać z tego kilka składników, np. takich, którymi się w danej chwili dysponuje). Składniki: muessli owocowe, płatki owsiane, woda, białe wino, winny ocet, banany, jabłka, pomarańcze, marchew, mąka kukurydziana, cukier itp. Trzeba jednak uważać na proporcje (wiadomo, że mieszamy "na oko" ale musimy pamiętać, że papka ma być gęsta). Najczęściej używaną papką są starte owoce niepierwszej świeżości. Można od razu zrobić sobie papki na zapas, przetrzymujemy ją w słoiku np. 500 ml w lodówce. Jeśli mamy małą hodowlę to przekładamy muszki do innego słoika z nową warstwą papki (cienka warstwa maks. około 3 cm) maks. co 3 dni (poprzedni słoik myjemy dokładnie i wyparzamy wrzątkiem). W ten sposób przy małej hodowli wystarczą nam dwa słoiki.

Rozróżnianie płci u muszek w warunkach domowych jest praktycznie niemożliwe, ale jako ciekawostkę można zobaczyć rysunek osobnika płci męskiej i żeńskiej. Samica jest większa od samca, pozatym można poznać po budowie odwłoka. Zresztą bardzo dobrze jest to pokazane na szkicach, po lewej stronie (na przykładzie Drosophila melanogaster).

Kopulacja u tego gatunku trwa bardzo krótko. Sam akt widoczny na zdjęciu mikroskopowym (na przykładzie Drosophila melanogaster). 

Długość cyklu rozwojowego uzależniona jest od temperatury. W temperaturze 25°C cykl rozwojowy trwa około tygodnia (czasem 8-10 dni), natomiast w 20°C - 14 do 16 dni. Zapłodniona samica składa 250-400 jaj, z których po 24 godzinach wylęgają się larwy. Na zdjęciu larwy żerujące na brzoskwini.

W celu wyłapania muszek na słoik lub pudełeczko nakłada się woreczek foliowy, do którego wlatują owady (wykorzystując fakt, że muszki lecą w stronę światła), a następnie umieszcza się go na chwilę w zamrażalniku. Odrętwiałe z zimna muszki wybiera się pensetą o cienkim końcu, lub bezpośrednio wsypuje się do terrarium. Jest jeszcze jeden sposób karmienia. W terrarium, do którego wpuszczamy muszki możemy włożyć mały kawałek banana lub innego owocu w jakiejś małej miseczce. Dzięki temu muszki dłużej przeżyją a zwierzętom w terrarium będzie je łatwiej wyłapywać wyczekując (gdy się już nauczą) w miejscu gromadzenia się muszek (na owocu). Oczywiście miseczkę z owocem należy regularnie czyścić, zapobiegając powstawaniu pleśni itp.

Hodowli muszek może spróbować każdy. Jest to tanie i mało z tym kłopotu. W każdym domu w okresie letnim muszki uważane są za szkodniki (żerują na owocach zostawionych np. w kuchni), jednak warto popatrzyć na nie z innej strony. Widziane mogą być albo jako "karmówki" dla zwierząt terraryjnych czy akwaryjnych albo z biologicznego punktu widzenia jako przedstawicieli rzędu Diptera...

Opracował Daniel