Czy pokarm pochodzenia zwierzęcego może zabić mojego legwana zielonego?

MBD (Metabolic Bone Disease), czyli choroba metaboliczna kości, zwana dawniej uogólniona osteodystrofia pokarmowa, czyli osteodystrofia włóknista (OSTEODYSTROPHIA FIBROWA GENERALISATA). Wszystko zaczyna się od nieprawidłowego odżywiania. Legwany nieotrzymujące odpowiedniej ilości wapnia i fosforu w swoim pokarmie, zaczynają pobierać wapń z kości. Jedna z przyczyn jest podawanie pokarmu o nieodpowiednim stosunku Ca : P (wapń: fosfor), a wiec takie w których mało jest wapnia, a jest to większość warzyw, owoców, pokarmy pochodzenia zwierzęcego oraz takie w których składzie znajduje się zbyt wiele fosforu (np. banany ). Dochodzi do wzrostu poziomu produkowanego w gruczołach przytarczycznych parathormonu (uruchamianie Ca z kości) przy wyraźnym spadku stężenia Kalcytoniny (odkładanie Ca w kościach) Zdemineralizowane kości ulęgają zniekształceniom (kk. Kręgi ogona, żuchwa…) zastępowane są tkanka włóknistą (tylko u żółwi). Kości staja się łamliwe (nie giętkie ale w ograniczonym stopniu elastyczne). Leczenie jest możliwe lecz długotrwałe. Choroba metaboliczna kości może być również spowodowana: brakiem biosyntezy D3 z powodu braku dostępu do promieni UVB brakiem w diecie składników mineralno-wapniowych, nadczynnością przytarczycy (TYLKO PRZY NOWOTWORACH TARCZYCY I TO B. RZADKO) nie tylko żywieniowej, chorobami wątroby, rozwojem jaj, krzywica.

Najczęściej MBD widoczne jest u zwierząt młodych, rosnących, u których procesy mineralizacji są nasilone, a równocześnie kości nie stanowią tak bogatego rezerwuaru wapnia, jak u zwierząt dorosłych, u których to objawy widoczne są znacznie później. Jednak w praktyce MBD dotyka nie tylko młode osobniki, ale i np. ciężarne samice, starsze zwierzęta. Pierwszym zauważalnym objawem jest zaczerwieniony czubek języka (chociaż zaczerwieniony język może być tez skutkiem przesuszenia śluzówki przy osłabionych mięśniach szczek - można w tym przypadku zastosować 3-5 kropli bezsmakowego tranu podając go bezpośrednio na język za pomocą strzykawki parę razy w tygodniu), częściowa lub całkowita niezdolność do unoszenia tułowia i przedniej części ogona podczas chodzenia.
W trakcie chodzenia legwan porusza się na przednich łapach, wlokąc po podłożu miednice i ogon. Następnym objawem MBD jest giętka podatna na ucisk żuchwa lub kość szczękowa, (obrzęk części głowy) jak tez obrzęk kończyn zwłaszcza miednicznych. Jest jeszcze hipokalcemiczna postać MBD, objawiająca się drżeniami palców, mięsni koniczyn, tężyczką, a na końcu porażenia wiotkie.
Leczenie - poprawa żywienia, ostrożne obchodzenie się ze zwierzęciem w trakcie choroby, uzupełnienie niedoboru wapnia, doustne i parenteralne, oznaczenie poziomu Ca i P w surowicy krwi. Trzeba także zająć się powikłaniami (złamania, niedobory Wit. A). Gdy poziom wapnia w surowicy jest unormowany,podaje się kalcytonine ,hamującą resorpcje wapnia z kości. B. NIEBEZPIECZNE JEST PODAWANIE KALCYTONINY (LATWO PRZEDAWKOWAC) - WZMAGA ONA MINERALIZACJE NIE TYLKO W OBREBIE KOSCI POWODUJAC ODKLADANIE się WAPNIAN W NARZADACH MIAZSZOWYCH I SCIANIE JELIT. Leczenie może prowadzić tylko lekarz weterynarii! Nieleczona MBD prowadzi do śmierci.
Wniosek - większość chorób bierze się z nieodpowiedniego żywienia i warunków utrzymania.

Uważam, ze propagowanie wiedzy o dodatku białka zwierzęcego w diecie legwanów jest nieodpowiedzialne i nic dobrego za sobą nie niesie. Dlatego tak ważne jest uświadamianie hodowcom, ze karma pochodzenia zwierzęcego w diecie Legwana zielonego po prostu go zabija, powoli aczkolwiek skutecznie!

Opracowano na podstawie artykułu dr Ewy Smielewskiej-Los z Katedry Epizootiologii i Kliniki Chorób Zakaźnych, Wydz. Med. Wet. AR Wrocław
oraz przy pomocy lek. wet. Joanny Paszkowskiej
Recenzent: lek. wet. dr Jarek Zajączkowski